Του Νίκου Βολωνάκη
Σε μία διεθνή εκστρατεία αξιοποίησης του ιστορικού παρελθόντος έχει στραφεί η Λήμνος. Τι σημαίνει αυτό; Ότι με πρωτεργάτη και προπομπό το σύλλογο φίλων του ANZAC (αυστραλονεοζηλανδικές στρατιωτικές δυνάμεις) οργάνωσαν πριν από λίγες ημέρες, όχι μόνο διάφορες τοπικές εκδηλώσεις, για να τιμήσουν τους νεκρούς που χάθηκαν στη μάχη της Καλλίπολης, αλλά έχουν αδράξει την ευκαιρία και έχουν σχεδιάσει έργα και δρώμενα που στοχεύουν κατευθείαν στη γνώση και τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης και της πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας.
Γιατί μπορεί λίγοι να γνωρίζουν τη σημασία και το ρόλο που έπαιξε το ακριτικό μας νησί σε αυτήν την άτυχη συγκυρία πριν από έναν αιώνα, αλλά υπάρχουν άνθρωποι που αξιολογούν τα γεγονότα και τα παραδίδουν προς “γνώσιν και συμμόρφωσιν” στις επόμενες γενιές, όπως τους αρμόζει.
Ένα θεματικό πάρκο έχει προγραμματισθεί να υλοποιηθεί τους επόμενους μήνες στον Μούδρο, εκεί όπου υπογράφηκε η ομώνυμη συνθήκη το 1918, ενώ ένα νέο ερευνητικό κέντρο θα γίνει στην κοινότητα Πεδινού της Λήμνου όπου θα επιχειρηθεί να αναδειχθεί η ιστορική μνήμη ενός από τα πιο σημαντικά ιστορικά γεγονότα της ελληνικής και της παγκόσμιας ιστορίας. Να θυμίσουμε ότι αρωγοί στο υπό εκπόνηση εγχείρημα είναι οι κυβερνήσεις της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας, μέσω των πρεσβειών τους στην Ελλάδα και βέβαια οι πολύ δραστήριες λημνιακές αδελφότητες της Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας.
Όσα συνέβησαν πριν από 100 χρόνια στην Καλλίπολη, απέναντι από τη Λήμνο, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη μίας νέας εθνικής συνείδησης, κυρίως στην ήπειρο των καγκουρό, όπου η εκστρατεία σφυρηλάτησε την έννοια της εθνικής ταυτότητας και απέκτησε φήμη που άντεξε τελικά στη δοκιμασία του χρόνου. Γιατί η θυσία της Καλλίπολης έδωσε την αφορμή να αποκτήσουν συνοχή οι μόλις πριν από μερικά χρόνια βρετανικές αποικίες της Αυστραλίας και να ενωθούν και να δημιουργήσουν το ομόσπονδο αυστραλιανό κράτος. Γι’ αυτό κάθε χρόνο στις 25 Απριλίου η Αυστραλία τιμά με εκδηλώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο την επέτειο της απόβασης που στοίχισε τη ζωή σε πάνω από 11.000 στρατιώτες της ηπείρου αυτής.
Συνολικά οι νεκροί των συμμάχων στην Καλλίπολη φθάνουν τις 50.000, με διπλάσιο αριθμό τραυματιών… Οι αντίστοιχοι αριθμοί των τούρκων νεκρών ήταν 87.000 και 166.000 τραυματίες. Δεν ήταν απλά μία μάχη, αλλά ένα μακελειό, μια πραγματική ανθρωποσφαγή στα Δαρδανέλια, που ξεκίνησε από τον υπήνεμο κόλπο του ελληνικού Μούδρου!
Όπως είναι γνωστό, στη Μελβούρνη και πιο συγκεκριμένα στο Άλμπερτ Παρκ στήθηκε ένα χάλκινο μνημείο που αναπαριστά μία νοσοκόμα κι έναν αυστραλό στρατιώτη, φιλοτεχνημένο από το διάσημο γλύπτη Πίτερ Κόρλετ, με πρωτοβουλία της επιτροπής μνήμης Λήμνου – Καλλίπολης. Τώρα έρχεται η σειρά της αξιοποίησης του άτυχου αγώνα στα πάτρια εδάφη. Στο μουσείο ιστορίας των επιστημών στην Οξφόρδη έβλεπα τις προάλλες την έκθεση-αφιέρωμα σε έναν βρετανό στρατιώτη που σκοτώθηκε στην Καλλίπολη, αφού προηγουμένως είχε επιδείξει εξαιρετικές ικανότητες, για να πάρει ακόμα και νόμπελ φυσικής το 1916. Έτσι τιμούν τους νεκρούς τους στο εξωτερικό. Με εκδηλώσεις μνήμης και ανδρείας, εσαεί.
Για να επανέλθουμε στο ιστορικό της συντριβής των συμμάχων στην Καλλίπολη, θυμίζουμε ότι η εκστρατεία άρχισε τον Απρίλη του 1915 με απόβαση πεζοναυτών από μεικτές δυτικές δυνάμεις, που όμως αργότερα αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν κακήν κακώς από τα πεδία των μαχών. Η επιχείρηση εξελίχθηκε σε μεγαλύτερο φιάσκο του αγγλικού στρατού μέχρι σήμερα. Και μάλιστα ως φιάσκο προσωπικά του Ουίνστον Τσόρτσιλ, που τότε ήταν υπουργός Ναυτικών και υιοθέτησε την ιδέα για να πραγματοποιηθεί η απόβαση. Γιατί οι σύμμαχοι δεν γνώριζαν ότι στα Δαρδανέλια είχαν τοποθετηθεί γερμανικά πυροβόλα, που τα χειρίζονταν Γερμανοί και -όπως αποτίμησαν οι Βρετανοί- ένας τούρκος αντισυνταγματάρχης, ονόματι Κεμάλ Ατατούρκ, άλλαξε την πορεία της εκστρατείας…
Αυτά για την ιστορία που γράφεται στα βιβλία, γιατί για όλα τα παραλειπόμενα συνιστούμε με θέρμη το πόνημα του ιστορικού-οδοντογιατρού Αριστείδη Τσοτρούδη “Λήμνος και ANZAC” με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, όπως και το μουσείο του Μούδρου, τα δύο συμμαχικά νεκροταφεία και τα έργα που έχουν σχεδιασθεί.
______________________________________________________________________
Δημοσιεύτηκε στη «Μακεδονία της Κυριακής» στις 23 Απριλίου 2017
Πηγή: makthes.gr
Πηγή
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου